Een massage, wie vindt dat niet zalig? Een massage is echter veel meer dan dat. Hoe zit dat nu precies met het feit dat massage vaak daadwerkelijk pijn verlicht? Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken bevestigen dit. Er worden veel goede resultaten behaald bij mensen met fibromyalgie, chronische rugpijn en spierpijn, artrose, etc. Vooral in combinatie met de juiste mobilisatie en stretching technieken, een gezonde levensstijl en gepaste lichamelijke inspanning, blijkt massage de pijn te verzachten. De poorttheorie legt uit hoe massage pijn kan verlichten.
De poorttheorie: de mechanismen van pijn
Het is belangrijk om als massagetherapeut bekend te zijn met deze theorie, omdat het veel ‘wonderen’ in je praktijk kan verklaren. Deze theorie van de psycholoog Ronald Melzack en de anatoom Patrick Wall werd in 1965 gepresenteerd in het artikel Pain Mechanisms: A New Theory in het wetenschappelijk tijdschrift Science. Hoewel de theorie door de jaren heen op sommige punten is aangepast, is de oorspronkelijke theorie nog steeds een basis in de pijnbestrijding van nu.
Wat houdt de poorttheorie in?
De poorttheorie stelt dat als je een pijnprikkel ontvangt, deze via de zenuwen naar het ruggenmerg gaat. Van hieruit wordt de pijnprikkel doorgestuurd naar de hersenen. Wanneer deze prikkel de hersenen bereikt, voel je pijn. De wetenschappers achter de poorttheorie ontdekten dat andere prikkels de pijnprikkels kunnen veranderen. Men vergeleek dit met een poort die open- en dichtgaat. Komt er een onschadelijke prikkel binnen, dan gaat de poort van deze prikkel open en sluit de poort van de pijnlijke prikkel. De pijnlijke prikkel komt dus niet meer aan in de hersenen, waardoor je geen pijn voelt.
De poorttheorie en massage
Met massages geef je aangename prikkels aan het lichaam. Uit onderzoeken blijkt dat het doorsturen van pijnprikkels naar de hersenen door zenuwcellen langzamer gaat, dan het verzenden van de bewegings- en aanrakingsprikkels. Dus als de eerste prikkels prettig zijn, zoals de prikkels van een massage, dan gaat de ‘poort’ voor de pijnprikkels zo goed als dicht. De pijn wordt daardoor niet of veel minder gevoeld. Uit deze theorie kun je afleiden dat de manier waarop je je massage begint essentieel is voor de complete beleving van de behandeling. Verder zorgt de massage ook voor de aanmaak van endorfine, dat de pijn nog meer verlicht en voor een gevoel van geborgenheid en welbevinden zorgt.
Let op: een goed begin is het halve werk
De poorttheorie maakt je als massagetherapeut er extra op attent hoe belangrijk het is om je behandeling langzaam op te bouwen. Begin je meteen te hard en met te veel druk, dan is de eerste prikkel die wordt doorgegeven een pijnprikkel. De poort voor de pijnprikkels gaat open, waardoor je klant pijn voelt. Het is dus altijd belangrijk, en zeker bij mensen met pijnklachten, om te beginnen met zachte aanrakingen en massagetechnieken met weinig druk. Ook warmte is belangrijk. Raak je klant nooit aan met koude handen, maar warm je handen eerst goed op. Deze eerste aanrakingen zijn bepalend voor hoe de rest van de massagebehandeling wordt ervaren.
NB: check altijd bij je klant of de massage prettig aanvoelt: te hard, te zacht, te veel druk, wel of niet aangenaam, etc.? Vraag ook of de temperatuur goed is. Heeft je klant het niet te koud of te warm?
Enkele belangrijke aandachtspunten, die je niet mag vergeten!
Hoewel massages dus pijn kunnen verlichten, zijn er wel een aantal dingen waar je op bedacht moet zijn, namelijk:
Massage is een complementaire behandeling
Massage mag nooit ter vervanging dienen van reguliere medische zorg. Het kan wel een goede complementaire (aanvullende) behandeling zijn. Bij gezondheidsklachten, ziektes en aanhoudende pijn is het altijd nodig dat je klant een arts raadpleegt.
Ken de contra-indicaties voor massage
Hoewel massage een natuurlijke behandelwijze is (vrijwel zonder bijwerkingen), is massage niet altijd aangewezen. Zorg dat je goed op de hoogte bent van de contra-indicaties van massages. Bij twijfel masseer je niet en overleg je eerst met de arts van je klant. Daarom is het ook zo belangrijk om je als professionele massagetherapeut aan te sluiten bij de Belgische Massage Federatie. Consumenten weten dan dat ze bij jou in goede handen zijn!
Pijn dient als waarschuwing
Pijn is een belangrijk en nuttig signaal. Het geeft aan dat er iets niet in orde is in het lichaam. Hoewel massage verlichting kan bieden en de pijn kan verminderen, mag dit signaal niet genegeerd worden. Bij aanhoudende klachten is het belangrijk dat een arts onderzoekt wat er daadwerkelijk aan de hand is.